Değerli Müslüman kardeşlerim!
Bu hafta konusu dünyada yaşayan yaklaşık bir buçuk, iki milyar Müslümanın yediden yetmiş yediye hemen hemen hepsinin ezbere bilmiş olduğu Fatiha suresinden anlayıp tefekkür ederek kendimizi Allah’a samimi kul ve O’nun şanlı Habibine hakiki ümmet eylememize vesile olmaktır.
Fatiha suresi Kur'an-ı Kerim'in bir özeti mahiyetindedir.
İslam müfessiri Fahrettin Razi Fatiha suresinin tefsirini yaklaşık 950 sayfa olarak yazmıştır. Ancak Fahrettin Razi Fatiha suresi için; ‘’ Fatiha suresinin tefsirini hala hakkıyla tefsir edemedim doğrusunu Allah bilir" der. Merhum Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır hocanın tefsirinde de Fatiha suresi yaklaşık 140 sayfa da ifade edilmeye çalışılmıştır.
Namaz Fatiha suresidir. Fatiha suresi de namazdır. Birbirlerini eksiksiz bütünlerler.
Fatiha suresi birçok isimleri ve manaları ile Kur'an'ın özü, kökü, esası, tohumudur. Fatiha kuranın giriş kapısı anahtarıdır. Kur'an'ı açar. İlk yaradılış ve ahirete dair nazari hikmetleri, iyi insan olmanın esaslarını ortaya koyan eşi benzeri olmayan bir suredir.
İlk bölümü Mekke dönemini, ikinci bölümü Medine döneminde insanların ulaştığı tefekkür seviyesini ifade eder…
Peygamber efendimize 610 yılında Hıra mağarasında iken ilk vahyin geldiğinde büyük bir heyecan ve mutluluk eşliğinde çok farklı bir hal yaşayan Peygamber efendimizi, Hatice validemiz sakinleştirerek, Ona şöyle der; ‘’YÜCE ALLAH’IN SANA KORKULACAK BİR ŞEY YAPMASININ HİÇ İHTİMALİ YOKTUR. VALLAHİ SEN EMANETİ SAHİBİNE VERİRSİN. AKRABANA İYİLİK YAPARSIN. SÖZÜNÜ DE DOSDOĞRU DOĞRU SÖYLERSİN VE SÖZÜNDE KESİNLİKLE DURURSUN.’’ Ve O’nu amcasının oğlu olan Varaka Nevfel ismindeki olan o zata ki, o zat zamanının tahrif edilmemiş şekliyle kalan İncilini bilip okuyan iman eden alim, ilmi ile amil olan bir Hıristiyan(( Yani İsevi bir Müslümandır)). Gözleri okumaktan ama/görmez duruma gelen bu zat, peygamber efendimize Hıra mağarasında görüp hissettiklerini sormuş O’nun anlattıklarına göre; Bu gördüğün şey Rabbim beni yanıltmıyorsa (Namus-u Ekber ) Cebrail as olduğunu söyler. Sonra yine peygamber efendimize eğer kalan ömrüm yeterse seni Mekke'den çıkaracak bu kavmine karşı; O’na yardımda bulunacağını da söyler. Peygamber efendimiz ise, "demek beni Mekke'den çıkaracaklar! Öyle mi?" diye şaşırarak söyler. Ve bu zat Peygamber Efendimize şunları da söyler: ‘’Evet senin getirdiğin gibi bir daveti/tebliği getiren hiçbir Resul/Nebi yoktur ki vazifesini yaptığı dönemde düşmanlığa uğramasın.’’
-"Sana verilen bu Peygamberlik görevi; Öz kızlarını diri diri toprağa Gömecek derecede cahil ve zalim olan, tevhit inanışını terk edip putlara tapan bu şaşırmış, zalim! Kavmin bir kısmının iman etmelerine vesile olacaksın ve onlara Salih ameller işleterek, Allah'ın sevgili kulları durumuna getireceksin. Sana Vahiy edilen Allah'ın bu tebliği İsa Ruhullah’ında müjdesidir ve bu getireceğin inanç sistemi çoğu zalimin ve cahil insanların işine gelmeyecek. Senden önce gönderilen bütün Elçilere yapılanlar gibi benzerleri sana da yapılacak. Onlarda yaşadıkları müddet içerisinde benzer uygulamalarla karşılaşmışlardı.
Namaz Fatiha suresidir. Fatiha suresi de namazdır. Birbirlerini eksiksiz bütünlerler.
Fatiha suresinin birçok isimleri ve manaları vardır şöyle ki; Kur'an'ın özü, kökü, esası, tohumudur. Fatiha her güzel şeyi açan bir anahtardır. Kur'an'ı açar. İlk yaradılış ve ahirete dair nazarı hikmetleri, iyi insan olmanın esaslarını ortaya koyan eşi benzeri olmayan bir suredir.
İlk bölümü Mekke dönemini, ikinci bölümü Medine yaşantısını ve insanların şirki terk edip mümin olmaları sureti ile ulaştıkları tefekkür seviyesini anlamamızı sağlar.
Fatiha suresinin konusu Allah ile dünya, bilhassa Allah ile insan arasındaki Uluhiyet ilişkisidir. Fatiha suresi bu ilişkiyi mükemmel bir şekilde tasvir ve temsil eder. Gayesi ise inanan insanların ilahi düzende iyi insanlar olarak yaşamalarını sağlamaktır.
Fatiha Doğru yolun ve hidayetin kaynağını gösterir. Allah’ın katındaki Levh-i mahfuzda en önemli yere sahiptir. O bir Rahmani Hazinedir.
Fatiha’ sız namaz olmaz ve eksik olur. Böyle bir hal karşısında o eksiğimizi Sehiv secdesi/yanılma secdesi ile kurtaramayıp o namazımızı tekrarlayarak Yeniden kılmamız gerekir.
Fatiha suresi hangi niyetle okunursa o niyet için ve ayrıca Kalp hastalıkları ve psikolojik hastalıklar için de bir şifa kaynağıdır.
Fatiha bizlere Allah'tan istemenin, dilemenin adabını öğretir.
Allah cc da bir kutsi hadiste belirtildiği üzere şöyle buyuruyor. ‘’Ben gizli bir hazine idim. Bilinmeyi arzu ettim ve bilinmem için İnsanı yarattım.’’
İnsanoğlunun sorumluluğu Allah'ı bilmek, O’nu tanımak O’na Şüphesiz inanmak ve O’nun rızasını kazanmak O’nun bizler için çizmiş olduğu hak yolunda Salih ameller işlemeyerek yürümektir.
İnsanoğlu dünyevi İhtiyaçlarının karşılamasını da Allah'tan diler ve bunun yolu da O’ndan isteme adabını bilmektir. Fatiha suresi insana bu adabı da öğretir.
Allah insanı zaten en mükemmel şekilde yaratmıştır. Bir kulun her işinin başında Allah'tan en güzel ve en hayırlı nimetleri istemesi gerekir. İstemek için Yüce Yaratanı övmek gerekir.
Kur'an'ın ilk nazil olduğu yer Peygamber efendimizin kalbidir.
Fatiha, şu isim ve manaları da ifade eder: O kitabın esasıdır, yeterli olandır, tam olandır, Zengin bir hazinedir.
‘’-Şüphesiz Biz sana tekrarlanarak okunan yedi ayetten müteşekkil Fatiha suresini verdik. (Hicr15/87)
Fatiha Es-Salat, namaz suresi de demektir. Fatiha’nın okunmadığı namaz yoktur. Fatiha’nın her namazın her rekatında okunması vaciptir. Yalnız cenaze namazında Fatiha okunmaz. Çünkü cenaze namazı bir duadır. Onun niyeti de şöyledir: ’’Allah için namaza, Resul Allah için salata, Meyyit veya Meyyiteler için duaya diye niyet edilir.’’
Fatiha bir şükür suresidir. O Bir dua suresidir. Allah’a hamt edip doğru yolda olmaya gayret etmektir.
Allahtan istemenin şartları:
1- Allah’ı tanımak ve bilmektir.
2- O’na inanıp inandıklarıyla amel eylemek.
3- Her hal ve şartta O’na olan ihtiyacı hissetmektir.
İstemenin adabının şartları:
1-O Yüce Yaratanı övmek.
2- Her şeyin O’na mahsus olduğunu ikrar etmek. 3-İstenecek her şeyin en iyisini seçip O’na arz etmek. İsteyeceğimiz en mükemmel şeyin Nimetin kendisi değil bunu elde etmede Allah’ın bizlere lütfuyla yardımı ve başarı nasip eylemesidir.
Fatiha Efendimize sure olarak ilk inen suredir. Namaz Mekke de emredildiği için orada peygamberimizin kalbine nazil olmuştur. Bir diğer rivayete göre de Müslümanların Kıblesi Medine’ye hicretten sonra değiştirildiği için Fatiha ikinci defa Medine de Efendimize nazil olmuştur. Beş vakit namaz kuranın Nazil olmasının onuncu senesinde Efendimiz daha Mekke de iken Miraçta farz kılınmıştır. İlk inen beş ayet ise (Alak/ İkra ) suresinin ilk beş ayeti olup 610 yılında kadir gecesinde nazil olmuştur.
Efendimiz bir hadisi şeriflerinde (( la Salate illa fatihatilkitap =FATİHASIZ NAMAZ YOKTUR.))
Fatiha’nın hikmetini anlatmayı bu kadarla yetinerek; O Fatiha’nın manasını sizlere ifade ederek namazlarımızı önce ben sonrada sizler manasını tefekkür/tezekkür ederek eda etmeye gayret edelim.
1,2,3,4-‘’Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla başlarım’’ –Rahman =yani bu dünya hayatında bütün yarattıklarına ‘’mümin, kafir ve münafık’’ Merhametiyle muamele eden. ‘’Rahim= Yani ;Mükafat alemi olan Ahirette yalnız müminlere merhametli olan. ’’Allah’ın adıyla başlarım.‘’Hamt= bütün övgüler, methi sena, Alem’lerin Rabbi, Rahman ve Rahim olan, Maliki yevmiddin/hesap gününün sahibi olan Allah’a mahsustur.’’
5-‘’Yalnız Sana kulluk ederiz ve yalnız ve ancak Senden yardım dileriz.’’
6-‘’Bizleri Sıratal Mustekim /istikamet üzere olan, dosdoğru olan öyle bir yola ilet.’’
7-‘’ O kendilerine nimet verdiğin mutlu kimselerin yoluna; O gazabına uğramış ((Yahudilerin )) ve Senin doğru yolundan sapmış olan (Hıristiyanların) yoluna değil.’’ Amin.
Selam ve dualarımla.
LOKMAN ABBASOĞLU