Prof. Dr. Durmuş TEZCAN

Doğum: Silifke-1947

15 Mayıs 1947 Silifke’de doğdu. Babası Taşucu’nun tanınmış esnaflarından kunduracı Âşık Mehmet Ali Ustanın oğlu Mehmet Tezcan’dır. Annesi Ayşe Durdu Hanım’dır. Mehmet ve Ayşe Tezcan çiftinin üç erkek ve bir kız olmak üzere dört çocukları vardır. Mehmet Bey’in kardeşi de Taşucu’nda bölgesinde okuyup öğretmen olan ilklerden olup Mustafa Tahir Tezcan’dır.

Durmuş Tezcan 1959’da Silifke Cumhuriyet İlkokulu’nu bitirmiştir. Ortaokulu babasın Posta memuru olması dolayısıyla 1962 yılında Hassa’da tamamladı. 1965 yılında Antakya Lisesi’ni bitirdi. 1969 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdikten sonra 1969-1970 yılları arasında İstanbul Üniversitesi’nde Doktora öğrenimine başladı.

Prof. Dr. Durmuş Tezcan İzabel Hanım ile evlidir.

1971 yılında Adalet Bakanlığının yurtdışı doktora sınavını kazanarak Brüksel Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Doktora öğrenimine devam etti ve 25 Mayıs 1976’da Belçika Yargıtayı I. Başkanı Prof. Dr. Robert Legros’nun yönetiminde doktorasını tamamlayarak, oybirliğiyle Uluslararası Ceza Hukuku Uzman Doktoru (Docteur spécial en droit pénal international) ünvanını aldı.

1976-1980 yılları arasında Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünde Müşavir olarak, doktoradan uzmanlık alanı olan suçluların geri verilmesi ve uluslararası adli yardımlaşma konularında çalıştı (1976 da Dışişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliği sınavını kazanmakla birlikte, Adalet Bakanlığının muvafakat vermemesi ve bakanlık müşavirliği kadrosuna ataması nedeniyle bu dönemde anılan bakanlıkta çalıştı). Adalet Bakanlığındaki çalışması sırasında çeşitli ülkelerle akdedilen suçluların geri verilmesi ve ceza işlerinde adli yardım sözleşmelerinin hazırlanması çalışmalarına da etkin bir şekilde katılmıştır. Ayrıca Adli sicilin bilgisayara geçirilmesiyle ilgili çalışmalarda görev almıştır. 1977’den itibaren Avrupa Konseyinin Adli Sicil alanında üç aylık yurtdışı inceleme gezisi ve yayınlanmış raporuyla tamamlayıp, yurtiçinde bu konuda oluşturulan komisyonda da etkin bir görev almıştır.

1980’de Polatlı Cumhuriyet Savcı Yardımcısı iken Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Ceza Hukuku Kürsüsünün açtığı sınavı kazanarak 1981’de doktor asistan ve 1982’de aynı fakültede Ceza ve Ceza Usul Hukuku yardımcı doçenti olmuştur. 1984’te Ceza ve Ceza Usul Hukuku doçenti oldu. 1990’da Ceza ve Ceza Usul Hukuku profesörlüğüne yükseltildi. 1991 yılında, Fransız Hükümetince, kendisine Akademik Hizmetler Sınıfından Şövalyelik (Chevalier del’Ordre des Palmes Académiques) nişan ve beraatı tevcih edilmiştir. TC Anayasasının Fransızcaya tercümesinde görev almıştır. 1982 yılında Dışişleri Bakanlığında oluşturulan Çeviri Komisyonunda çalışmalarda bulunmuştur. 1984-1985 ders yılında Konya Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesinde, geçici görevle Ceza Hukuku ve Uluslararası Kamu Hukuku (Devletler Umumi Hukuku) derslerini okutmuş ve aynı zamanda bu fakültenin dekan yardımcılığı görevini de üstlenmiştir. 1983-1986 yılları arasında Polis Enstitüsünde ve ardından yeni statüsüyle Polis Akademisinde Ceza Özel Hukuku ve Ceza Usul Hukuku dersleri vermiştir. 1986 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesindeki öğretim üyeliği görevini sürdürürken, eş durumu nedeniyle İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeliğine atandı. 1986-1991 yılları arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan yardımcılığı görevini yürüttü. 1986-1998 arasında Ceza Hukuku ve Ceza Usul Hukuku ile İdare Hukuku Anabilim Dalı Başkanlığı yaptı. 1991 Ekim - 2004 Kasım arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölüm Başkanlığı yaptı. 2003 Eylül - 2004 Kasım ayı arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Adalet Meslek Yüksekokulu Müdürlüğü görevini de yürütmüştür. 1985 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin önerdiği üç hâkim adayından biri olmuştur ve 1983-84 yıllarında, beş devletin daha önce Türkiye’ye karşı yaptıkları devlet başvurusu nedeniyle, dostane çözüm yolları üzerinde çalışan grup içinde yer alarak çalışmalarda bulunmuştur. 1983 yılından itibaren Ermeni terörüne karşı Ankara Üniversitesinde yürütülen hukuki çalışmalar çerçevesinde yapılan Türkçe ve Fransızca makale ve kitap yayınlarında, yazar, çevirmen ve yayına hazırlayan olarak (eşiyle birlikte) görev almıştır. 1988 yılında Fransız Hükûmetinin davetlisi olarak iki ay süre ile Nancy ve Bordeaux Üniversiteleri gibi çeşitli üniversitelerde incelemelerde bulunup konferanslar vermiştir. 1989-1999 yılları arasında on yıl boyunca Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesiyle işbirliği anlaşması bulunan Bordeaux Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Ocak aylarında misafir öğretim üyesi olarak doktora sınıfında Uluslararası Ceza Hukuku dersiyle birlikte Uluslararası Kamu Hukuku (Devletler Umumi Hukuku) ve İdare Hukuku alanlarında bazı konferanslar da vermiştir. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümünce Başbakanlık için hazırlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği Taslağının hukuki konulara ilişkin olarak danışmanlığını yapmıştır. 1996 yılından itibaren 1998 yılına kadar 2547 sayılı Kanun 38. maddesi çerçevesinde, Dışişleri Bakanlığında hukuk danışmanı sıfatıyla, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde, bazı davalarda T.C. Devletinin avukatlık görevini yapmıştır. Ayrıca, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesindeki iki davada da T.C. Hükümeti tarafından ad hoc hâkim olarak görevlendirilmiştir. 2004 Ocak ayında T.C. Hükümetini uluslararası mahkemeler nezdinde savunmuş hukukçular kontenjanı yedek üyeliğinden, Başbakanlık İnsan Hakları Kurulu asil üyeliğine seçilmiştir. XXXIII 2004 Kasım ayında, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölüm Başkanlığı görevi ile Adalet Meslek Yüksekokulu Müdürlüğünden, ayrıca ek görev olarak yaptığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nezdinde bazı davalarda TC. Devletinin avukatlık görevinden ayrılarak, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başlamıştır. 2006 Haziran - Ekim 2008 İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mali ve Ekonomik Hukuk Bölümü Başkanlığı görevinde bulunmuştur. Ekim 2008’den beri İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kamu Hukuku Bölümü Başkanlığı görevini yürütmektedir. Aynı Üniversite’de Adalet Meslek Yüksekokulu’nu kurmuş ve kurulduğu günden bu yana Müdürlük görevini yürütmektedir. Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğüne bağlı olarak da kurulan Avrupa Topluluğu Uluslararası Ekonomik İlişkiler Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATMER)’in kurucularından olup, Hukuk Fakültesi temsilcisi olarak ilk yönetim kurulu üyeliğini yapmıştır. 1993 yılından beri İslam Ülkeleri Oşinografi Merkezi hukuk danışmanları grubuna dâhil edilmiştir. Uluslararası Ceza Hukuku Derneği’nin (Association Internationale de Droit Pénal) ve onun Türkiye şubesi olan Türk Ceza Hukuku Derneği’nin kurucu üyesidir. Fiilen serbest avukatlık yapmamakla birlikte, mesleki dayanışma amacıyla 1984 yılından beri önce Ankara Barosuna, İzmir’e atandıktan sonra da İzmir Barosuna kayıtlıdır. 1996 yılından beri, iki kez araştırmacı olarak çalıştığı merkezi Brüksel’de bulunan lnsitut international des Sciences administratives’in (Uluslararası İdari Bilimler Enstitüsü) uzmanlar listesinde de yer almakta olup, bu çerçevede Ankara Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü’nde (Ekim 1997’de ve Selanik’te 1998 Şubat ayında yapılan uluslararası seminerlere de tebliğle katılmış bulunmaktadır. 1996-2001 yılları arasında Adalet Bakanlığının oluşturduğu Ceza ve Ceza Usul Kanunları Reform Komisyonlarında üye olarak görev almış ve bu reform çalışmalarına, özellikle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin içtihatları ile uyum konusunda katkılarda bulunmuştur. 1998 yılından beri KKTC Yakın Doğu Üniversitesi Hukuk Fakültesinin kuruluşunu, Türkiye’den destekleyen öğretim üyeleri arasında yer almıştır. Aybay Hukuk Araştırmaları Vakfı adına Avrupa Birliğinin mali bütünlüğüne karşı işlenen suçlar ve Avrupa Savcılığı konularında çalışmalar yapmakta ve buna bağlı olarak çeşitli uluslararası çalışmalara da katılmaktadır. Eski Maliye Bakanı ve Büyükelçi Ziya Müezzinoğlu’nun kuruculuğunu ve başkanlığını yaptığı Türkiye-Avrupa Vakfının da kurucu danışman üyelerindendir. Ayrıca Ege Üniversitesince kurulan Stratejik Araştırmalar Merkezi (ESAM)’nin danışma kurulu üyesidir.

2005 yılında yayın hayatına başlayan TBB tarafından bastırılan yabancı dilde yayın yapan Digesta Turcica isimli yabancı dildeki Türk hukuk dergisinin yayın kurulu üyeliğini yapmakta ve aynı tarihten beri TBB İnsan Hakları Merkezi danışma ve yönetim kurulu üyeliği de yapmaktadır. Prof. Dr. Durmuş Tezcan’ın basılmış Türkçe ve Fransızca uluslararası ceza hukuku, Avrupa ceza hukuku, ceza hukuku, uluslararası hukuk, idare hukuku ve insan hakları alanlarında pek çok kitap, çeviri ve makaleleri bulunmaktadır. Prof. Dr. Durmuş Tezcan sadece akademik çalışmaları ile değil yardımseverliği ve vatana hizmet konusundaki yaptıkları ile de örnek teşkil etmektedir. Bu kapsamda yaptığı hizmetlerden en önemlisi, 2008 Yılında Taşucu Prof. Dr. Durmuş Tezcan Lisesi’ni yaptırmış olmasıdır. Lise daha sonra 2012 yılında Denizcilik Anadolu Mesleki Teknik Lisesi’ne dönüştürülmüştür. Bu nedenle Tezcan, 2018 yılının Eylül Ayında öğrencilerin mesleki gelişimini desteklemek adına Lise’ye bir tekne alarak katkı sağlamıştır.

Hemşerimiz Prof. Dr. Durmuş Tezcan’ın kitap ve makaleleri yüz ellinin üzerinde olup bu çalışmaya 7-8 sayfa daha ilave edilmesi gerektiğinden yazılmamıştır.

Yurt çapında ve Uluslararası Hukuk camiasında tanınan saygın hukuk adamı Prof. Dr. Durmuş Tezcan’a hayırlı bir ömür ve üretkenliğinin devamını diliyorum.