Cumhurbaşkanı Başdanışmanı, eski Kültür bakanı Yalçın Topçu Türkistan davasının Türklük davasının önemli kahramanlarından Şair-yazar Abdulhamid Süleyman Çolpan’ı şehadetinin yıl dönümünde andı.
Bir basın açıklaması yayınlayarak Satlain tarafından şehit edilip cesedi kaybedilen ünlü şairin 70 li yıllarda dillerden düşmeyen GÜZEL TÜRKİSTAN SANA NE OLDU türküsünün söz yazarı Süleyman Çolpan için Topçu şunları söyledi ‘
Değerli kardeşlerim.
Ata yurdumuz Özbekistan’ın Andican şehrinde 1897’de dünyaya gelen, Sovyet Rusya Rejiminin Kanlı Katili Stalin’in emriyle yapılan ve “Ziyalılar Katliamı" olarak bilinen katliamda 4 Ekim 1938 de Türkistan, Türkiye ve Türklük sevdalısı olduğu için kurşuna dizilerek şehid edilen Özbek Atamız Şehid Abdulhamid Süleyman Çolpan’ı anmak ve anlamak için birlikteyiz.
Şehid edilen diğer ziyalılarımızın naaşlarını yok eden bu insanlık suçlarının faili zalimler Çolpan atamızın da naaşını yok ettikleri için onun da bir mezarı yoktur.
Çolpan Atamız; Türk dünyasının her bir hanesinde ve Türk milletinin her bir evladının hafızasında Türkistan davası için vermiş olduğu destansı mücadelesinin yanında 'Güzel Türkistan ve Tufan’ şiirleri ile de müstesna bir yere sahiptir.
Türkistan ve Türk Birliği davasının kendisinde vücut bulduğu çok yönlü öncü münevver Abdulhamid Süleyman Çolpan Atamızın davasını, düşüncelerini ve mücadelesini Türk-İslam dünyasının geleceği olan nesillere aktarılması gereğine yürekten inanıyoruz.
Türkistan ve Türk-İslam Dünyasının birliği ve dirliği için hayatını feda eden Atamız Abdulhamid Süleyman Çolpan’ı şehadetinin yıldönümünde saygı, rahmet ve şükranla anıyoruz.
Makamı âli, mekânı cennet olsun inşallah. Şehidimiz ve tüm şehidlerimizin aziz ruhları için El-Fatiha. ‘dedi
Abdulhamid Süleyman Çolpan kimdir:
Abdülhamit Süleyman Çolpan (1898-1938)
Abdülhamit Süleyman Çolpan, Özbek kökenli olup 1898'de Türkistan'ın Fergana bölgesine bağlı Andican'da doğdu Gerçek ismi Abdülhamit Süleyman olsa da Abdülhamit Süleyman Çolpan olarak bilinir. Çolpan, "yeni tan yıldızı" anlamına gelip takma adıdır.
Orenburg'da Vakit gazetesinde çalıştı. Başkurt Türklerinin Milli hükümetinin sekreterliğini de yapan Çolpan, Orta Asya cedit (yenicilik) akımının önde gelen şairlerindendir. Hem medresede hem de Rus okullarında öğrenim görmüş, Arapça, Farsça, Rusça, İngilizce ve Tatarcayı çok iyi öğrenmiştir.
Abdülhamit Süleyman Çolpan, Sadi, Hafız, Nevayi, Mevlana, Fuzuli gibi Türk ve İslam klasiklerini okudu. Osmanlı, Kazan ve Azerbaycan edebiyatlarını yakından takip etti. Özellikle de Osmanlı'nın son dönem edebiyatına büyük ilgi duydu.
Abdülhamit Süleyman Çolpan, her anlamda Türkistan'ın bağımsızlığı için uğraş verdi. Türkistan edebiyatının ulusal özünü ve geleneksel yapısını geliştirmeyi amaçladı. Türk edebiyatında Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul, Mehmet Akif Ersoy, Tevfik Fikret başta olmak üzere birçok yazar ve şairi yakından tanıma fırsatı buldu.
Zeki ve korkusuz bir sanatçı olan Abdülhamit Süleyman Çolpan, Türkiye'nin Kurtuluş Savaşı'nı desteklemiş bu anlamda birçok şiir kaleme almıştır. "Tufan" şiiri onun bu mücadeleye destek verdiğinin en somut kanıtıdır. Şiirdeki "Ey İnönü, ey Sakarya, ey İstiklâl Erleri / Milli Misak alıngança toktalmasdan ilgeri! (Ey İnönü, ey Sakarya, ey İstiklâl erleri, Misak-ı Millî'ye kadar durmadan ileri!) dizeleri Abdülhamit Süleyman Çolpan'ın ne denli Türk Kurtuluş Savaşı yanlısı birisi olduğunu göstermektedir.
Diğer milliyetçi Türk yazarlar gibi Abdülhamit Süleyman Çolpan da düşüncelerinden dolayı Sovyet yönetimi tarafından defalarca kez yargılandı. Sadece şiirlerinden dolayı sekiz kez tutuklanıp hapse mahkûm edildi.
Özbekistan edebiyatının yenilikçi sanatçısı olarak kabul edilen Abdülhamit Süleyman Çolpan, eserlerinde milli meseleler ağırlıkta olmak üzere sosyal buhranları da işler. Şiirlerinde bağımsızlık ve yurt sevgisi öne çıkar. Özellikle Güzel Fergana, Kisen ve Kozgalış (Ayaklanma) şiirleri hem bestelenir hem de ona büyük bir ün kazandırır. Şiirlerini akıcı bir üslup, duru, saf bir Türkçe ile yazar.
Doğa sevgisi de şiirlerinde ele aldığı diğer önemli bir temadır. Bu şiirlerini oldukça lirik bir tarzda kaleme alır. Abdülhamit Süleyman Çolpan, ayrıca şiirlerini hece ölçüsü ve halk şiiri tarzında kaleme alır. Yer yer aruz ölçüsü ile serbest şiiri de dener. Özellikle 1918–1930 yılları arasında yazdığı şiirlerle Türkistan halkının en sevilen şairi olur.
Özbekistan'da özgürlük şairi olarak da bilinen Abdülhamit Süleyman Çolpan, eserlerinde halkının özlemini simgeleştirmiştir. Oyganış, (Uyanış) Çolpan'ın yayımlanmış tek şiir kitabıdır. Çolpan, ayrıca roman ve oyun alanında da önemli yapıtlar kaleme alır. İngiliz yazar Shakespeare, Hint yazar ve düşünür Tagor ve ünlü Rus yazar Maksim Gorki'den bazı eserler de tercüme eder.
Abdülhamit Süleyman Çolpan, 1938'de henüz 40 yaşındayken Ruslar tarafından Türkiye ve Türk Birliği taraftarı olmakla suçlandığından Stalin'in "Aydınları Temizleme" hareketi esnasında Özbekistan'ın Taşkent kentinde idam edilir. Suçsuzluğuna sonradan karar verildiği halde bütün yapıtları Ruslar tarafından yasaklanmıştır.
Eserleri
Şiir
Tan Sırları
Koşuklarım
Bulaklar
Uyanış
Tiyatroları
Uzun Kulaklı Baba
Halil Ferenk
Yarkın Ay
Müthiş Yumruk
Yoldaş
Kasri Bayev
Roman
Gece ve Gündüz
Kaynak:gapolaygazetesi
