2025 yılı, Amsterdam’ın 750. Kuruluş yılı olarak kutlanıyor. 24 Ekim 2024 tarihinde başlayan kutlamalar, 27 Ekim 2025 tarihinde yapılacak büyük final ile sona erecek.
Amsterdam’ın 750. Kuruluş Yıl Dönümü ve İlk Türk Dernekleri
2025 yılı, Amsterdam’ın 750. Kuruluş yılı olarak kutlanıyor. 24 Ekim 2024 tarihinde başlayan kutlamalar, 27 Ekim 2025 tarihinde yapılacak büyük final ile sona erecek. Kutlamalar çerçevesinde yıl boyu devam eden kültürel, sportif ve eğlence programları 27 Ekim 2024 tarihinde Ziggo Domme’da düzenlenen bir açılış konseriyle başladı. Kentin 750. yıldönümü vesilesiyle üç ayrı müze açılacak. Bunlar Drift Müzesi, SAMU Müzesi ve Surinam Müzesi. Drift Müzesi, Plantage bölgesinde eski bir buharlı lokomotif fabrikasında yer alacak ve çağdaş sanat eserlerine ev sahipliği yapacak. ZAMU, Zaandam bölgesinde eski askeri depoların dönüştürülmesiyle oluşturulan bir alanda açılırken, Hollandalı ve uluslararası sanatçıların eserlerini sergileyecek. Surinam Müzesi ise Amsterdam’ın tarihi için önemli bir mirasa sahip olan Surinam kültürüne odaklanan, Hollanda’daki Surinam diasporasının tarihini anlatan önemli bir müze olacak.
Amsterdam’ın kuruluşunun 750. yıl dönümü çerçevesinde hayata geçirilen bazı etkinlikler şunlar oldu: *28 Kasım 2024 – 19 Ocak 2025 tarihleri arasında yapılan Işık Festivali.
*12 – 21 Haziran tarihleri arasında Amsterdam’da 10 gün boyunca farklı konularda tartışma programları.
*19 Mayıs 29 Haziran tarihleri arasında Beursplein’de dört adet fil ile yapılan açık hava sergisi.
*25 Nisan – 31 Ağustos tarihleri arasında Vijzelstraat 32 adresinde yapılan Amsterdam Şehir Arşivleri Sergisi.
*14 Haziran tarihinde Amsterdam’da bulunan 35 kule’den Amsterdam’ı seyretme Açık Kule Günü. *Amstel 51 adresindeki H’ART Müzesinde “Rembrandt’tan Vermeer’e” Leiden Koleksiyon Sergisi.
*Bu ve benzeri etkinliklerin yanı sıra, yılın en uzun günü olan 21 Haziran Cumartesi günü, Amsterdam çevre yolu A10’nun bir bölümünde büyük bir festival organize edildi.
*20 Haziran Cuma akşamı saat 21.00’den, 22 Haziran Pazar günü saat 15.00’e kadar şehirdeki bazı yollar ve A10 çevre yolu trafiğe kapatıldı.
*A10, dev bir nikah podyumuna dönüştürüldü ve yüzlerce çift burada evlendi.
*21 Haziran Ring A10 Festivali için 15 kilometrelik araçsız çevre yolu oluşturuldu.
*Müzik, spor, sanat programları yanı sıra, yiyecek ve içeceklerin sunulduğu etkinliğe Amsterdam ve dışından yaklaşık 200 bin kişi katıldı.
Yıl boyunca böyle devam eden kutlama etkinlikleri arasında, Amsterdam’da yaşayan Türklerin olmaması kaçınılmazdı.
Bu çerçevede yapılan etkinliklerden biri de, Amsterdam Türkevi Derneği tarafından hazırlanan ve içinde 1970’li yıllarda kurulan Türk kuruluşlarının da yer aldığı “Mavi Minibüs” adlı kitap oldu. Kitap çalışması, günümüzde Amsterdam’ın Doğu bölgesi, Batı bölgesi ve Osdorp bölgesi olmak üzere, üç büyük cami, on beş kuruluş, medya ve araştırma kurumunun da doğmasının zeminini oluşturan, 1976 – 1986 yılları arasında, Amsterdam ülkücülerinin çalışmalardan oluşmaktadır.
Dokuz bölümden oluşan “Mavi Minibüs” adlı kitap çalışmasının bir bölümü de, “Amsterdam’da kurulan ilk Türk kuruluşları”nı inceliyor.
İşte, 1970’li yıllarda Amsterdam’da hayata geçirilen ve Amsterdam’ın sosyal, kültürel, siyasi, ekonomik hayatına zenginlik katan bazı kuruluşlar şunlardır:
İslam Cemiyeti (1970)
Hollanda İslam Merkezi Vakfı (1972)
Amsterdam Türk Kültür Merkezi (1973)
Hollanda Türkiyeli İşçiler Birliği, HTIB (1974)
Milliyetçi İşçiler Cemiyeti (1976)
Türk İslam Kültür Dernekleri Federasyonu, TICF (1979)
Evet, Türkler her ne kadar 1960’lı yıllarda Amsterdam’a gelmeye başlasalar da, onların dernekleşme süreci, göçün ikinci onuncu yılında, yani 1970’li yıllarda başlamaktadır.
1970’li yıllar Amsterdam’daki Türkler için yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda sosyal ve kültürel bir ‘yeniden yapılanmanın’ başlangıcını oluşturur.
Bu süreç, aynı zamanda Türklerin Amsterdam’da kalıcı olacaklarına dair, attıkları adımlar olarak yorumlanabilir.
