Kanuni Esasi ilan edersek hıristiyanları Osmanlı addedip her çeşit hukuka sahip kılarsak meseleyi hallederiz ve kuvvetli bir devlet oluruz, diyenler çıkıyor bütün Ümitler Kanuni Esasi'nin ilanına bağlanıyor teşkil edilen meclis bir kavimler haritası hüvviyetinde bunun ne Türk'ün ne devletin kudretlenmesi mümkün. Nitekim olmuyor 93 harbine bile gözü kapalı girebilen bir meclis muvafakat kaydı ile tatil ediliyor. Bu zamandan itibaren de Hürriyet ve Kanuni Esasi hastalığına düşüyoruz hala bu anayasa oyunları içerisindeyiz.
Abdülhamit iktidarı bu sloganlarla devriliyor. On sene içinde Tuna'dan Yemen'e ve Trablusgarp'a kadar uzanan bir devlet yele veriliyor. Hiç olmayacak şeylerin peşinde koşmakla kendi kendimizi yapan büyüklerimizi yıkmakla vakit geçirdik." Kıyafetimiz ilerlememize manidir" dedik onu değiştirdik. 72 milleti idare ettiğimiz Adil hukukumuzu geridir, dedik onu değiştirdik. Başımızdaki Serpuş geriliği mizin sebebidir, dedik değiştirdik, geriliği miz anayasamız olmayışındandır, dedik 100 sene onunla uğraştık; Hala da uğraşıyoruz. Şu eşya ferde aittir devlete aittir davasıyla meşgul olduk yazımız ilerlememiz manidir, lisanımız tera kiya set çekmektedir dedik onları değiştirdik ilerleme için bu hatları karıştıran dünyada bir millet yoktur ve olmamıştır. Bunları yapan bir milletin ilerlediğini tarih kaydetmemektedir. Japonlar bugün çok ileri bir seviyeye vardılar 30.000 hiyerogliften teşekkür eden alfabelerini değiştirelim demediler, Şintoizm diye anılan dinlerinin terakkiye mani olduğunu söylemediler.
170 senede 20000000 kilometreden 780 bine yani 25'te birer üstlük 60 sene evvel Dünyanın tek rakamla ifade edilen 6. Devleti iken bugün 76 sıraya işgal ettiğimizi ilerici olanlarımız iftiharla ilan ediyorlar. Bundan büyük hacelet olur mu?
Biz bir cihan devleti nin kalıntısı üzerine cihan hakimiyetinin evlatları olarak oturuyoruz. "Rüyama girer her gece bir fatihane zan, diyen şair kendini söylediği kadar bizi de söylemiştir. Ne geri kalmış milletlerin birisi ne de Kurtuluş Savaşı yapan kavimlerin birincisiyiz, istiklalini son 50 yıl içinde dolaylı olarak bizden almış 19 ülkenin efendisi idik Zara müftüsü Hüseyin Raci Efendi'nin dediği gibi
Aziz kavim idik a'da zelil kıldı bizi;
esir-i bendi Bela vü sefil kıldı bizi
demek mecburiyetindeyiz .
Bu zilletin sebebini çıplak gözlerle aramalı ve açık yürekle ortaya koymalıyız 170 yıldır Uygulanan her türlü şekil kavgalarını tek zamanı gelmiştir ve geçmektedir ( Dündar Taşer'in Büyük Türkiye'si 48- 49)
