Osmanlı Devleti'nin savaşta müttefiki olan Almanlar da Bakü'nün Türkler tarafından ele geçirilmesine karşı çıkıyordu.
15 Eylül 1918 Azerbaycan tarihinde unutulmaz günlerden biri olmuştu. Osmanlı, Kafkasya cephesinde çok önemli bir zafer elde etmişti. Bu zaferin mimarı Nuri ve Enver Paşa kardeşleri idi. Bu zafer ,Nuri Killigil”in, I. Dünya Savaşı'nda kazanılan sayılı zaferlerinden biri idi. O, Bakü”yü Rus, Ermeni ve İngilizlerden oluşan düşman ordusundan kurtararak Bağımsız Azerbaycan'ın temellerini atmıştı.
Kafkas İslam Ordularının Başkomutanı Nuri Paşa'nın bu büyük başarısının arkasında tabii ki,kardeşi Harbiye Nazırı Enver Paşa'nın büyük gayret ve çabaları duruyordu. Enver Paşa”nın Kafkasya'ya olan büyük ilgisi onun özellikle Bakü'de yaşanan gelişmeleri her zaman yakından takip etmesiyle biliniyordu.
Bölgede birçok devlet özgürlüğünü kazanırken, Bakü'nün sahip olduğu petrol potansiyeli sebebiyle Türkler, Rus hegemonyasından kurtulamamıştı. Eylül ayında ise 1 milyon Türk'ün yaşadığı Bakü, tamamen Ermeni işgali altına girmişti ki, burada da bolşeviklerin en çok güvendikleri kişilerden biri olarak bilinen, Türklere amansız zülmler etmiş Stepan Şaumyan idi. Tüm bu gelişmeleri yakından takip eden Enver Paşa çoktan harekete geçmişti bile. Enver Paşa, Türklerin Ermeni soykırımına uğramasını engellemek ve Bakü'yü fethetmek için Kafkas İslam Ordusu'nu kurmaya karar verdi. Bu ordu büyük bir gizlilik içerisinde kurulacaktı. Teklif önce Kazım Karabekir Paşaya götürüldü ve Paşa cephede olduğundan dolayı Enver Paşa rütbece düşük olmasına rağmen Kardeşi Nuri Paşa'yı Kafkas İslam Ordusu'nun başına atayarak konuya ne denli ehemmiyet verdiğini gösterdi. Her şeyi göz önüne alan Enver Paşa Kafkas İslam Ordusunu Osmanlı'nın müttefiki Almanya'dan dahi gizletmişti.
Türk Ordusu'nun Bakü'yü ele geçirmesine karşı olan yalnızca Ruslar ve Hindistan'ın güvenliğinden endişe eden İngilizler değildi. Osmanlı Devleti'nin savaşta müttefiki olan Almanlar da Bakü'nün Türkler tarafından ele geçirilmesine karşı çıkıyordu.
Bakü kuşatması başladığında İngiliz taburu gemilere binerek Bakü'den ayrıldı. İngilizler ayrılırken Ermeniler, İngiliz askerlerinin ayrılışını protesto etmek amacıyla İngiliz kuvvetlerine ateş dahi açmıştı.
Bütün engellemelere rağmen Almanlar Miralay düzeyinde Nuri Paşa'nın yanına ulaşmayı başarmıştı. 15 Eylül'de şehir zapt edilmiş ve Kafkas İslam Ordusu, Bakü'ye resmen girmişti.O gün Azərbaycan halkının kaderinin değıştiyi gün oldu.
Azerbaycan halkı kurtarıcılarını unutmadı,onları daima yad etti ve ediyor.Enver Paşa və Nuri Paşa Bakü”nün kurtuluşu yönünde ölümü bile göz önüne almışlardı.Bundan dolayıdır ki, Azərbaycan halkı 15 Eylül”ü Bakü”nün Kurtuluş günü olarak kutlamalar yapıyor. Dün, Bakü”nün Sebail ilçesinde yerleşen 1918 senesinde Bakü uğruna savaşlarda şehit düşmüş Azerbaycanlı ve Türk askerlerinin gömüldükleri yerə -Şehitler Hiyabanına( Şehitlik) binlerce insanın akını oldu. Türkiye, Azerbaycan bayrağı ile donaltılan Şehitliye gelen halk, onları işkalden kurtaran, başta Başkomutan Nuri Paşa Killigil olmakla 105 yıl önce Bakü”yü duşmanlardan kurtaran,özgürlüğümüzü bizlere bahşeten Kafkas İslam Ordusun, kahraman mehmetçikleri sayğı ve sevgiyle yad edildi.
7-den 70 her kes orada idi. Devlet erkanının,Millet vekillerinin,siyasi partilerin yer aldığı yürüyüşte, Hak, Ədalət Partisi Genel Başkanı Ali İnsanov ve partinin Yönetim Kurulu üyeleri de 105 yıl önce bu yerlerden geçen kahraman Osmanlı,Türk Ordusuna olan bir minnet borcu idi. Allah Başda Başbuğ Nuri Paşa olmakla, cümle şehitlərimize rahmet eylesin,mekanları cennet olsun. Azərbaycan halkı sizi hiç bir zaman unutmaz,ŞEHİDİM!.
